Historia

KOŚCIÓŁ EWANGELICKI W SORKWITACH

Wieś Sorkwity położona między jeziorami Gielądzkim i Lampackim została założona w 1379 roku przez Wielkiego Mistrza Krzyżackiego Winricha von Kniprode.
Od 1451 r. majątek (2250 ha) stał się własnością Jana z Krenit Przebędowskiego, który w 1469 r. odsprzedał go Jerzemu von Schliebenowi. W posiadaniu Schliebenów majątek pozostał przez 130 lat i w 1599 roku kupił go Zygmunt von Egloffstein, którego potomkowie władali nim do 1693 roku. W latach 1693-1750 Sorkwity są w posiadaniu rodu von der Groeben, a od 1750 zarządza nimi polski ród Bronikowskich. w 1804 roku majątek kupuje magnacka rodzina von Mirbach, która zamieszkuje w nim do II wojny światowej. W rękach tej rodziny rozrósł się on do ogromnych rozmiarów obejmujących w 1904 roku – 5770 ha.

Pierwsze nadanie na rzecz kościoła pochodzi z 1470 roku. Początkowo była to budowla z muru pruskiego, kryta słomą. Na przełomnie XVI i XVII wieku stary kościół rozebrano i rozpoczęto budowę nowego w stylu barokowym. Wieżę wybudowano w I poł. XVIII wieku (1701-1712). Od 1754 roku wygląd kościoła nie uległ zmianie. Jesto to budowla murowana, salowa. Sklepienie podtrzymują cztery pary kolumn korynckich.

Ołtarz – późnorenesansowy, drewniany, rzeźbiony – jest dziełem Krzysztofa Bilicha i Martina Lange z 1623 roku. Część górna i welon wykonany przez Izaaka Riga z Królewca w roku 1701. Na górnym gzymsie ołtarza jest data 1642. W predeli na stole ołtarzowym Ostatnia Wieczerza. Część centralna przedstawia Golgotę ze scęną, w kórej wpleciono elementy charakterystyczne dla Sorkwit: postacie rybaków i rolników oraz pałac właścicieli Sorkwit i patronatów kościoła. Po bokach postacie: Mojżesza (po lewej stronie) i Aarona (po prawej). W nastawue – płaskorzeźba przedstawiająca złożenie do Grobu pomiędzy figurami ewangelistów Marka i Łukasza. W zwieńczeniu ukazane jest Wniebowstąpienie Jezusa między postaciami ewangelistów – Mateusza i Jana. Ołtarz został odrestaurowany w 1941 roku.

Anioł chrzcielny – ufundowany przez Georga Dietricha von der Groeben, wykonany w 1701 roku przez Izaaka Riga i pozłotnika Joahana Bocka.

Loża patronacka – w stylu poźnorenesnsowym pochodzi z około 1615 roku. Boki i zwieńczenia barokowe wykanał w 1715 roku rzeźbiarz Reh. W kartuszach herbów rodów (od lewej: von Mirbach – von Paleske; von der Groeben; von Schlieben; von Paleske – von Oppen).

Ambona barokowa ufundowana w 1701 roku przez Georga Dietricha von der Groeben, jest dziełem Izaaka Riga z 1694 roku. Na drzwiach płaskorzeźba Jana Chrzciciela, a obok po lewej stronie apostoł Piotr. Na przedpiersiu figury Jezusa i ewangelistów. Cała ambona podtrzymywana jest przez anioła.

krucyfiks barokowy wykonany przez miejscowego duszpasterza Jana Riedla w 1708 roku, został częściowo zniszczony w 1945 roku.

Konfesjonał jest dziełem Jana Schwartza z Grunwalde z 1702 roku. W 1715 został uzupełniony kolumnami ślimacznicowymi ze zwieczeniami jońskimi. U góry baranek, jako symbol ofiary.

Organy z 1875 roku.

Obok kościoła – pamiątkowy kamień ku czci Jana Goerke, syna pastora, lekarza, urodzonego w Sorkwiatch w 1750 roku – założyciela służby zdrowia w wojsku. Zmarł w 1822 roku w Sanssouci.

KSIĘŻA

Vannowius Maciej (1550 -1590)
Patri Grzegorz (1590 – 1926)
Vannowius Michał (1626 – 1665)
Safran Michał (1665 – 1703)
Riedel Jan (1703 – 1737)
Kruger Fryderyk (1737 – 1743)
Goerke Jan (1743 – 1758)
Fackstein Wilhelm (1759 – 1771)
Sinagowic Krzysztof (1771 – 1796)
Gisewius Józef (1796 – 1841)
Schlick Edward (1835 – 1863)
Scikert Wilibald (1863 – 1900)
Leopold Schoeder (1900 – 1910)
Remus Paweł (1910 – 1933)
Rohde Jan (1924 – 1930)
Schwartz Ernst (1933 – 1945)
Jagucki Alfred (1945 – 1952)
Firla Wilhelm (1952 – 1980)
Bienioszek Marian (1980 – 1984)
Mutschmann Krzysztof (1984 –